De kaart van de armoede in Spanje laat grote ongelijkheden zien tussen het noorden en het zuiden, maar ook dat in de regio’s met betere cijfers, zoals Baskenland, Navarra of de Balearen, minder mensen worden getroffen, maar dat de armoede daar wel zeer uitgesproken is: meer dan 45 % van de mensen die in deze gebieden met armoede worden bedreigd, leeft van minder dan 644 euro per maand.
Dit zijn gegevens uit de analyse “Armoede en grondgebied. Autonome gemeenschappen en Europese Unie”, die op donderdag (16.10.2025) door het netwerk voor de bestrijding van armoede en sociale uitsluiting in Spanje (EAPN-ES) werd gepubliceerd aan de vooravond van de Internationale Dag tegen Armoede.
In 2024 bedroeg het percentage mensen dat met armoede of sociale uitsluiting werd bedreigd 25,8 %, wat neerkomt op 12,5 miljoen mensen, 200 000 minder dan een jaar eerder. 4,1 miljoen mensen werden getroffen door ernstige armoede, een cijfer dat niet kan worden teruggedrongen.
De studie toont territoriale ongelijkheden aan voor bijna alle indicatoren voor armoede, uitsluiting en kwetsbaarheid, die te wijten zijn aan factoren zoals woonsituatie, kinderarmoede of kosten van levensonderhoud.
Voor EAPN-ES weerspiegelt de “aanzienlijke daling” – van 26,5 % naar 25,8 % – tot het laagste niveau sinds 2014 de inzet voor sociaal beleid in de afgelopen jaren, ook al is het nog niet gelukt om het percentage onder de 25 % te brengen. Dit betekent dat ten minste een op de vier mensen in Spanje de afgelopen tien jaar met armoede of sociale uitsluiting te maken heeft gehad.
Ook wordt geconstateerd dat de verbetering niet voldoende is om de bevolking die in precaire omstandigheden leeft te beschermen, zoals blijkt uit de slechtere cijfers over ernstige armoede: acht op de honderd mensen in Spanje leven van minder dan 644 euro per maand.
De studie analyseert de verschillende gegevens per regio, waarbij de regionale armoedecijfers twee keer zo hoog zijn als het landelijk gemiddelde en er een “duidelijke noord-zuidkloof” bestaat, die door de jaren heen constant is gebleven.
Andalusië, Castilië-La Mancha, Extremadura en de regio Murcia hebben het hoogste percentage mensen dat met armoede en/of sociale uitsluiting wordt bedreigd.
De analyse waarschuwt voor een verslechtering van de cijfers gedurende meerdere opeenvolgende jaren in Navarra, de Comunidad Valenciana of Castilië en León, en wijst op de intensiteit van de ernstige armoede in de regio’s met de beste cijfers.
Volgens het rapport van EAPN-ES blijkt uit het structurele karakter van armoede dat economische groei alleen niet voldoende is om ongelijkheid te verminderen.
Het rapport stelt dat de groei van het bbp in de regio’s alleen niet voldoende is om de armoedecijfers te verbeteren, zoals te zien is op de Canarische Eilanden, in de Comunidad Valenciana of in Madrid.
Met betrekking tot de regio Madrid wordt erop gewezen dat deze, ondanks een van de hoogste gemiddelde inkomens per persoon in het land (17 275 euro) en een zeer hoog bbp per hoofd van de bevolking, een van de regio’s is met de grootste ongelijkheid: de rijkste 20 % van de bevolking verdient 5,5 keer meer dan de armste 20 %.
De studie analyseert de beschermende functie van de staat en benadrukt dat in 2024 sociale bijstand en sociale uitkeringen, inclusief pensioenen, 11,1 miljoen mensen uit de armoede hebben gehouden.
Toch wijst zij erop dat het vermogen van de overheid om ongelijkheid te verminderen door middel van overdrachtsuitkeringen afhankelijk is van de sociale investeringen van de afzonderlijke regio’s.
Zo gaan Murcia, Asturië en de Canarische Eilanden uit van vergelijkbare kwetsbaarheidssituaties en zouden ze zonder overdrachtsbetalingen zeer vergelijkbare armoedecijfers hebben (tussen 47 % en 48 %), maar dankzij de sociale uitkeringen heeft Asturië een armoedecijfer van 15,6 %, terwijl Murcia 26 % en de Canarische Eilanden 24,6 % hebben, aldus de studie.
Bovendien wordt aangetoond dat de stijging van de huurprijzen armoede en ongelijkheid verergert: Madrid, de Balearen en de Canarische Eilanden zijn de regio’s die het zwaarst getroffen zijn door de huisvestingscrisis.
Onderaan de Europese ranglijst, met name wat kinderarmoede betreft
Spanje heeft met 2,3 miljoen kinderen in armoede het hoogste percentage kinderarmoede in de EU.
Bovendien ligt het land boven het EU-gemiddelde voor alle indicatoren van armoede, uitsluiting en ongelijkheid en is het het vierde land met het hoogste percentage mensen dat bedreigd wordt door armoede en sociale uitsluiting, alleen voor Bulgarije, Roemenië en Griekenland.
Het netwerk van sociale instellingen dringt er bij de politieke partijen op aan om “vooruitziendheid” te tonen en tijdens de lopende zittingsperiode het staatsverdrag tegen armoede goed te keuren.
Bron: agentschappen
