De regering van de Amerikaanse president Donald Trump heeft dinsdag (22 juli 2025) aangekondigd dat het land per 31 december 2026 uit UNESCO zal treden, omdat het lidmaatschap van de organisatie niet in het nationaal belang is. “Vandaag heeft de VS directeur-generaal Audrey Azoulay op de hoogte gebracht van haar besluit om uit de UNESCO te stappen. Verdere deelname aan de UNESCO is niet in het nationaal belang van de VS”, verklaarde woordvoerster Tammy Bruce van het ministerie van Buitenlandse Zaken in een verklaring.
De directeur-generaal van UNESCO betreurde op haar beurt ten zeerste het besluit van de Amerikaanse president om zijn land opnieuw uit de organisatie terug te trekken, maar verzekerde dat men hierop voorbereid was, ook op budgettair vlak.
“Hoewel betreurenswaardig, was deze aankondiging te verwachten en heeft UNESCO zich hierop voorbereid”, verklaarde Azoulay in een verklaring na het besluit van de VS, dat werd bekendgemaakt door een woordvoerster van het ministerie van Buitenlandse Zaken.
Het motto “America First”, waarmee Trump het Witte Huis betrok, komt tot uiting in de terugtrekking van de VS uit verschillende internationale organisaties en de herwaardering van hun rol in andere, waarbij de terugtrekking uit de UNESCO voorlopig het laatste hoofdstuk vormt. Op 20 januari 2025, enkele uren na zijn inauguratie, ondertekende Trump onder meer de terugtrekking van de VS uit het Klimaatakkoord van Parijs en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
Op dezelfde dag distantieerde de VS zich van de toezeggingen die Joe Biden aan de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) had gedaan om een wereldwijde minimumbelasting voor grote ondernemingen in te voeren. Later, op 4 februari, ondertekende Trump een uitvoeringsbesluit waarmee zijn land zich terugtrok uit de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties en deze beschuldigde van het systematisch nemen van beslissingen tegen Israël. Op dezelfde dag gaf het Witte Huis opdracht alle Amerikaanse financiering voor de VN-hulporganisatie voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) stop te zetten, omdat deze als “antisemitisch en anti-Israëlisch” werd beschouwd.
De organisatie verwierp deze beschuldigingen met klem en benadrukte dat haar programma’s gericht zijn op de ondersteuning van vluchtelingen in de meest behoeftige regio’s. De nieuwe prioriteiten van de regering-Trump kwamen ook tot uiting in een harde klap voor de samenwerking met het Amerikaanse Bureau voor Internationale Ontwikkeling (USAID), waarvan de financiële middelen en het personeelsbestand drastisch werden ingekrompen, wat leidde tot de stopzetting van talrijke programma’s op het gebied van gezondheidszorg, onderwijs en epidemiebestrijding in meer dan 120 landen.
Op 2 juli werd het einde aangekondigd van USAID, dat in 1961 was opgericht en decennialang werd beschouwd als de grootste donor van humanitaire hulp ter wereld. Op die dag verklaarde minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio dat USAID sinds het einde van de Koude Oorlog zijn doelstellingen niet had bereikt, afgezien van het opzetten van een netwerk van ngo’s die volgens hem “ten koste van de Amerikaanse belastingbetaler” hadden geleefd.
De vermindering of opschorting van de bijdragen van de Verenigde Staten aan verschillende internationale organisaties werd vastgelegd in de federale begroting voor het begrotingsjaar 2026, waarin wordt voorgesteld de middelen voor de VN, de UNESCO en de WHO te schrappen.
Ook op het gebied van gezondheidszorg verzekerde de Amerikaanse minister van Volksgezondheid Robert F. Kennedy Jr. op 26 juni dat zijn land de vaccinatiealliantie Gavi niet langer financieel zal steunen totdat de organisatie “het vertrouwen van het publiek heeft herwonnen” nadat zij “de wetenschap heeft genegeerd”. De Verenigde Staten zijn weliswaar niet officieel toegetreden tot de Wereldhandelsorganisatie (WTO), maar hebben hier herhaaldelijk mee gedreigd, omdat Trump van mening is dat de structuur ervan andere landen bevoordeelt ten opzichte van de economische belangen van de Verenigde Staten. Momenteel gebruikt het Witte Huis deze dreigementen, samen met zijn agressieve douanebeleid, als pressiemiddel om de regels van de wereldhandel te heronderhandelen.
Bron: agentschappen
