De directeur van het Oceanografisch Centrum van de Balearen van het Spaans Instituut voor Oceanografie (IEO-CSIC), Salud Deudero, waarschuwt voor de “zorgwekkende” situatie van plastic op de Balearen, omdat de hoeveelheid niet afneemt, wat wel het geval zou moeten zijn als er rekening wordt gehouden met de maatregelen om plastic te verminderen.
Deudero legde dit uit in een interview met Europa Press, waarin ze benadrukte dat de trend van de gegevens laat zien dat de hoeveelheid plastic en microplastics in de zee voor de eilanden niet afneemt, “hoewel er veel beheersmaatregelen zijn genomen”.
Door het toepassen van beperkingen, zoals het afschaffen van plastic voor eenmalig gebruik of het reguleren van tassen, zou de aanwezigheid van plastic in zee eigenlijk moeten zijn afgenomen, volgens Deudero, die echter opmerkte dat “er nog steeds veel is en in alle compartimenten”. “Het maakt niet uit of het 400 meter diep is, acht meter diep in de Posidonia, in het zand of in de krabben, er is altijd plastic.”
Volgens Deudero is de situatie te wijten aan het feit dat een zeer groot deel van het plastic nog steeds in zee wordt gedumpt, deels door overmatig gebruik en deels door het resteffect van dit materiaal, dat niet wordt afgebroken. “Helaas is er slecht beheer,” zei ze, verwijzend naar bepaalde gebieden die in dit opzicht niet gereguleerd zijn. Hoewel de Balearen een van de gebieden zijn waar het afvalbeheer beter is”, kan plastic via zeeverkeer en zeestromingen in de Balearenzee terechtkomen.
Grofweg is 80 procent van het plastic afkomstig van activiteiten op het land en de resterende 20 procent van activiteiten op zee. Met betrekking tot de pellets legt Deudero uit dat het voorkomen van deze microplastics aan de kusten van de eilanden niet erg hoog is, aangezien ze ongeveer tien procent uitmaken van de kleine plastics die worden gevonden.
Het gevaar van de korrels ligt niet zozeer in het plastic dat ze bevatten, maar in het feit dat ze zich kunnen ophopen met andere milieubelastende stoffen die zich eraan hechten. “Het zijn net kleine bolletjes die verrijkt zijn met vervuilende stoffen”, zegt Deudero, die waarschuwt dat “dit effect gevaarlijker is dan de bolletjes zelf”.
De directeur van het Oceanografisch Centrum van de Balearen gelooft dat geïntegreerd beheer van het mariene milieu noodzakelijk is. In die zin benadrukt ze dat het “heel belangrijk” is dat alle administraties die verantwoordelijk zijn voor de zee het eens worden en een strategisch plan opstellen.
Volgens Deudero is de kennis over het mariene milieu vanuit wetenschappelijk oogpunt beschikbaar, net als de instrumenten, en hoeft deze alleen maar toegankelijk te worden gemaakt voor de overheid. Volgens hem moeten wetgevers “de noodzaak en het belang inzien” van dit geïntegreerde beheer.
Wat er bijvoorbeeld in Frankrijk, Italië of Algerije wordt gedaan op het gebied van marien beheer, heeft ook invloed op de Balearen. Daarom, volgens Deudero, “moeten we niet alleen kijken naar wat de Autonome Gemeenschap doet”, maar moeten we discussiëren in forums en kijken wat er gedaan kan worden, evenals “een consensus bereiken met alle actoren die bevoegdheden hebben over het mariene milieu om tot een overeenkomst te komen en elkaar raadplegen met wetenschappelijk-technische werkgroepen”.
Het beheer van het mariene milieu omvat beschermde mariene gebieden, naast andere maatregelen voor maritieme ruimtelijke ordening. In dit verband wordt erop gewezen dat deze van essentieel belang zijn voor de bescherming van de biodiversiteit, aangezien de kusten van de Balearen en de Middellandse Zee als geheel onder zware druk staan en achteruitgaan.
Het creëren van beschermde mariene gebieden, waar activiteiten op zee – zoals visserij of de bouw van havens – kunnen worden uitgesloten, garandeert dus gebieden waar vissen zich kunnen voortplanten en andere, meer aangetaste gebieden kunnen voeden. Daarnaast benadrukt Deudero dat het beschermen van de gebieden de waarde van zowel het product uit het beschermde gebied als het gebied zelf verhoogt, bijvoorbeeld voor het toerisme. Ze stelt dat “iedereen erbij wint” als er beschermde gebieden worden ingesteld.
Deudero benadrukt echter dat hoewel het “onvermijdelijk” is dat de bescherming van gebieden voordelen met zich meebrengt, “dit niet betekent dat alles verboden moet worden”. “Het is een kwestie van weten en beoordelen in welke gebieden soorten van groot belang kunnen voorkomen”.
Aan de andere kant benadrukt Deudero het belang van Posidonia en hoe belangrijk het is dat de samenleving de voordelen ervan begrijpt en erover leert. Ze legt uit dat er op de Balearen gebieden zijn die in “zeer goede” staat verkeren, maar ook gebieden die “extreem gedegradeerd zijn en waar geen weg terug is”. Gezien dit scenario is het volgens hem noodzakelijk om de gebieden te beoordelen en te proberen verdere achteruitgang te voorkomen. Dit betekent niet dat de toegang tot de zee moet worden verboden, maar eerder dat er “moedige” inspanningen moeten worden gedaan om de gebieden waar Posidonia in goede staat wordt aangetroffen te beschermen.
In die zin brengt de onderzoeker de optimistische boodschap over dat er gebieden zijn waar het “heel goed” gaat. “De Balearen zijn in veel opzichten een juweel van de Middellandse Zee en we moeten proberen dat zo te houden,” zegt ze. Aan de andere kant variëren de gevolgen van het verlies van de graslanden van deze waterplant van het verlies van stranden tot de afname van broedplaatsen voor veel soorten. Deudero legt uit dat Posidonia de golven dempt tijdens stormen en een plant is die geassocieerd wordt met ongeveer 400 soorten.
Wat betreft de effecten van klimaatverandering op de Balearen, waarschuwt de onderzoeker voor de gevolgen van hittegolven. Het Middellandse Zeegebied is het gebied ter wereld waar de zeetemperatuur het meest stijgt, met thermische anomalieën van vier graden, een situatie die het uitsterven van veel soorten veroorzaakt en leidt tot episodes van massa-extinctie.
Bovendien leidt de temperatuurstijging tot het verschijnen van invasieve soorten uit tropische gebieden, meer bacteriën en een ernstige verandering in het ecosysteem. Deudero benadrukt dat het belangrijk is “om je bewust te zijn van de gevolgen van menselijk handelen en vervolgens te beslissen of te eisen dat overheden actie ondernemen of niet”.
Deudero nam in december vorig jaar het beheer van het Oceanografisch Centrum van de Balearen weer op zich, nadat ze het van 2016 tot 2018 had bekleed en daarna ontslag nam vanwege een buitensporige bureaucratische last die volgens haar niet te verenigen was met het administratieve en managementpersoneel. Nu kijkt de onderzoeker “met veel enthousiasme” uit naar de nieuwe fase als directeur, omdat ze hoopt meer instrumenten en mogelijkheden te hebben onder de “paraplu” van het Centro Superior de Investigaciones Científicas (CSIC) om de functie van het IEO, onderzoeken en adviseren, uit te voeren.
Bron: Agentschappen
