Het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJEU) heeft donderdag (13/06/2024) de omzetting van tijdelijke werknemers in vaste werknemers goedgekeurd als sanctie tegen misbruik van tijdelijke arbeidsovereenkomsten, op voorwaarde dat “dit geen onwettige interpretatie van nationaal recht inhoudt”.
In zijn arrest wijst het Hof erop dat de Spaanse rechter die de vraag stelde, deze omzetting van tijdelijke werknemers in vaste werknemers rechtmatig acht als de werknemers “onderworpen zijn aan dezelfde gronden voor ontslag en afvloeiing als beroepsambtenaren, maar zonder de status van beroepsambtenaar te verwerven”.
Het Europese Hof van Justitie reageert hiermee op prejudiciële vragen van een rechtbank in Barcelona, die zich moet uitspreken over twee zaken waarbij drie vrouwelijke werknemers betrokken zijn die al jaren een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd hebben bij respectievelijk het Directoraat-generaal voor de Ambtenarenzaken en het Ministerie van Justitie van de Generalitat van Catalonië.
De Luxemburgse rechter herinnert er om te beginnen aan dat het Unierecht zich verzet tegen een nationale rechtspraak en een nationale regeling die misbruik van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd bij de overheid bestraft door enerzijds “de betrokken ambtenaar in dienst te houden totdat selectieve procedures zijn ingeleid en afgerond” en anderzijds “een financiële vergoeding met een dubbel plafond te betalen enkel ten gunste van de ambtenaar die deze procedures niet doorstaat”.
In dit verband benadrukt het HvJEU dat het vereiste van selectieve procedures dat is opgenomen in de wet die Spanje in 2021 heeft aangenomen om het aantal aanstellingen voor bepaalde tijd in overheidsdienst te verminderen, “niet volstaat om misbruiken naar behoren te bestraffen”.
Evenzo is het van oordeel dat de in dezelfde wet voorziene compensatie, met een dubbel plafond (twintig dagen per dienstjaar en twaalf maanden salaris in totaal), “geen evenredige en doeltreffende genoegdoening (…) noch een passende en volledige vergoeding van de door deze misbruiken veroorzaakte schade” mogelijk maakt. Hieruit concludeert het Hof dat “de omzetting van dergelijke contracten of verhoudingen in een vaste arbeidsverhouding” een “doeltreffende maatregel” kan zijn om “het misbruik van tijdelijke contracten in de publieke sector te voorkomen en, in voorkomend geval, te bestraffen” indien het Hof van oordeel is dat de Spaanse wet niet in doeltreffende maatregelen voorziet.
De Luxemburgse rechtbank voegt hieraan toe dat deze omzetting in vaste contracten in ieder geval een passende maatregel is “op voorwaarde dat dit geen onwettige interpretatie van de nationale wetgeving inhoudt”. In deze zin stelt de rechtbank van Barcelona dat de status van beroepsambtenaar is voorbehouden aan personen die voor een proeve van bekwaamheid zijn geslaagd, zodat de mogelijkheid dat de omzetting in contracten voor onbepaalde tijd de verwerving van de status van beroepsambtenaar impliceert, in strijd zou kunnen zijn met de grondwet en de jurisprudentie van het Hof van Cassatie.
Het Hof wijst erop dat het aan de Spaanse rechter is om de verenigbaarheid van de Spaanse wetgeving met de EU-wetgeving te interpreteren en herinnert eraan dat het verplicht zou zijn om de “vaste jurisprudentie” te wijzigen als deze “gebaseerd is op een interpretatie van de nationale wetgeving die onverenigbaar is met de doelstellingen van een richtlijn”. Het vonnis wijst er echter op dat, volgens de interpretatie van de Spaanse rechter, de omzetting in overeenstemming met de wet zou zijn als de vrouwelijke werknemers die ervan profiteerden “onderworpen zouden blijven aan dezelfde ontslaggronden en ontslag als die welke van toepassing zijn op professionele ambtenaren, maar zonder de status van die sanctie te verkrijgen, hetgeen een onwettige interpretatie van de nationale wetgeving zou inhouden”.
Bron: Agentschappen
