De voormalige Braziliaanse president Jair Bolsonaro werd donderdag (11-09-2025) door de Eerste Kamer van het Hooggerechtshof in een uitspraak met vier tegen één stem schuldig bevonden aan het schenden van de democratische orde.
De beslissende stem werd uitgebracht door de voorzitter van de Eerste Kamer, Cristiano Zanin, voormalig advocaat van de huidige president Luiz Inácio Lula da Silva, tegen wie Bolsonaro samenzwoer na zijn nederlaag bij de verkiezingen van 2022, zo stelde het hof vast.
“Het bewijs leidt tot de conclusie dat de beklaagden de democratische rechtsstaat wilden vernietigen”, zei Zanin in zijn verklaring, die leidde tot een meerderheid van vier tegen één voor de veroordeling van Bolsonaro en zeven andere beklaagden, waaronder voormalige ministers en voormalige chefs van de strijdkrachten.
“Het openbaar ministerie heeft op bevredigende wijze een gewapende, hiërarchisch gestructureerde criminele organisatie kunnen beschrijven die gericht was op het nastreven van een project” dat zich concentreerde op “het aan de macht houden van president Bolsonaro, ongeacht de criminele methoden die daarvoor werden gebruikt”, verzekerde Zanin. Na de veroordeling zullen de vijf rechters naar verwachting vrijdag beraadslagen over de straffen die kunnen worden opgelegd.
Update 06.30 uur
Bolsonaro moet 27 jaar en drie maanden de gevangenis in. Zijn advocaten willen in beroep gaan tegen het vonnis.
Bolsonaro en de zeven andere beklaagden moeten zich verantwoorden voor de misdrijven van afschaffing van de democratische rechtsstaat, staatsgreep, criminele vereniging, beschadiging van beschermd eigendom en ernstige materiële schade.
In het geval van Bolsonaro voorziet de aanklacht van het Openbaar Ministerie in een verzwarende omstandigheid, aangezien hij wordt beschouwd als de “leider” van de “criminele organisatie” die heeft geprobeerd de inauguratie van Lula na zijn verkiezingsoverwinning in 2022 tegen de leider van extreemrechts te verhinderen.
Volgens de aanklacht, die door het Openbaar Ministerie is opgesteld en door vier van de vijf rechters is aanvaard, begon de samenzwering in juni 2021, iets meer dan een jaar voor de verkiezingen en op een moment dat Lula in de peilingen begon te stijgen.
De samenzwering werd in verschillende fasen ontwikkeld en begon volgens de aanklacht met een harde lastercampagne tegen de instellingen en het kiesstelsel van het land, onder leiding van Bolsonaro zelf.
De samenzwering werd in praktijk gebracht nadat Lula de verkiezingen in oktober 2022 had gewonnen, met hevige protesten, door de politie verijdelde aanslagen en kampen voor de kazernes, waar duizenden aanhangers van Bolsonaro het leger opriepen om de inauguratie van Lula te verhinderen.
De progressieve politicus nam uiteindelijk op 1 januari 2023 de macht over en een week later bestormden duizenden extreemrechtse activisten vanuit een van die kampen in Brasilia de zetels van het presidentschap, het parlement en het Hooggerechtshof.
Volgens het openbaar ministerie was deze actie het resultaat van een couppoging die volgens de aanklacht persoonlijk door Bolsonaro werd “geleid” en aangestuurd, met als doel “aan de macht te blijven” en in Brazilië “een dictatuur” te vestigen.
Bron: agentschappen
