Hoewel de thermometers in Valencia en Málaga nauwelijks verschillen, aangezien beide steden meer dan 40 graden hebben bereikt tijdens de opeenvolgende hittegolven die Spanje deze zomer hebben geteisterd, verschilt de temperatuur van het water dat langs hun kusten kabbelt tot 8 graden, een situatie die misschien abnormaal lijkt aangezien beide steden aan de Middellandse Zeekust liggen.
Terwijl de Puertos del Estado boei voor de haven van Valencia in juli 28,7 graden aangeeft, is de temperatuur in Málaga iets meer dan 19 graden, zegt José Ángel Núñez Mora, hoofd van de afdeling klimatologie van het nationale meteorologische agentschap.
In die zin benadrukt hij dat de constante hittegolven er ook toe hebben geleid dat de gemiddelde watertemperatuur aan de oppervlakte – 20 mijl van de kust – in de Spaanse kustgebieden 24,6 graden bedraagt, “de hoogste gemeten temperatuur in de Spaanse kustwateren sinds ten minste 1940, waarmee de records van 2015 en 2022 worden overtroffen”.
“De Middellandse Zee bevindt zich op een recordhoogte”, zegt Núñez Mora, die echter uitlegt dat er grote verschillen zijn tussen sommige gebieden van het nationale grondgebied, zoals de Balearen (zeegebied tussen de kusten van Valencia, Castellón, Tarragona en Mallorca en Ibiza) en de Alboran, het meest westelijke deel van de Middellandse Zee, die de kust van Malaga rondt. De expert wijst erop dat “de huidige temperatuur onder de 18 graden ligt in gebieden zoals Tarifa of Algeciras en net boven de 19 graden in Málaga”, een feit dat “in schril contrast staat met de 28 graden in gebieden van de Balearen”.
Deze afwijking in de metingen is te wijten aan de uitwisseling van watermassa’s die plaatsvindt door de Straat van Gibraltar, waar de Atlantische Oceaan met zijn koudere water in contact komt met de Middellandse Zee, zegt David Gras, onderzoeker aan het Instituut voor Kustecologie in El Campello (Alicante) en doctor in de biologie. Dit afkoelingsfenomeen doet zich voor “omdat het water dat vanaf de Atlantische Oceaan de Middellandse Zee binnenkomt vanaf het oppervlak komt, terwijl het water dat de zee verlaat de diepte ingaat”, zegt de expert. “In de gebieden die het dichtst bij het uitwisselingspunt liggen, dat wil zeggen de Alboran Zee, is het effect van het Atlantische water groter en daarom is de watertemperatuur in dit gebied lager,” zegt Gras, eraan toevoegend dat het water in de buurt van de regio Valencia warmer is omdat het “terugkeert” nadat het een groot deel van de Middellandse Zee heeft doorkruist.
Núñez van zijn kant wijst erop dat deze afkoeling door het binnenkomende Atlantische water “de Balearen niet bereikt”, en voegt eraan toe dat “dit de reden is waarom het klimaat (in dit gebied) meestal warmer is dan in de kustgebieden verder naar het zuiden, hoewel de wateren van de Andalusische Middellandse Zee ook warm blijven met overheersende oostenwinden”.
Na het nieuwe temperatuurrecord dat in de maand juli bij de boei van València werd gemeten, wijst alles erop dat augustus het historische hoogtepunt van 29,94 graden in de wateren voor de kust van de Comunitat zal overtreffen, dat dateert van 11 augustus vorig jaar, op een dag waarop de hoogste temperatuur op de Balearen van 29,3 °C ook werd overschreden met vier tienden van een graad, de hoogste sinds dezelfde maand in 2003.
De onderzoeker van het Instituut voor Kustecologie schrijft deze “ongewone toename” toe aan “de continuïteit van hittegolven die zich verplaatsen van de atmosfeer naar de hydrosfeer, wat deze zomer en vorige zomer het geval was”. Het steeds vroegere begin van de zomerhitte heeft ook invloed op dit fenomeen, omdat het water “aan het begin van de zomer opwarmt en niet meer aan het einde”, legt Gras uit, zodat “deze watertemperatuur minstens drie maanden aanhoudt”.
De bijna alledaagse gewoonte om jaar na jaar records en historische temperatuurwaarden te breken, leidt tot fenomenen die niet alledaags zijn en een grote impact hebben op het milieu en ecosystemen. De stijging van de watertemperatuur met een paar graden is bijvoorbeeld meer dan een spelletje met getallen en statistieken, want het betekent een verandering in de oceaanomstandigheden door de jaren heen en een “tropisatie” die leidt tot “milieuveranderingen die worden doorgegeven aan het zeeleven en organismen”. Het zeeleven kan worden bedreigd door “invasieve exotische soorten die in subtropische gebieden en warmere zeeën leven en hier met de stromingen naartoe kunnen komen, waar ze perfect zijn aangepast omdat de temperatuur van de zee hen in staat stelt te overleven, waardoor ze concurrentie vormen voor inheemse fauna, die ze kunnen verdringen”, waarschuwt de onderzoeker.
Naast deze gevolgen voor de biodiversiteit zijn er ook indirecte veranderingen, zoals de erosie van de kustlijn door koude druppels (DANA) en stormen, die volgens Gras optreden “als gevolg van de overmatige opwarming van de waterkolom”. DANA’s, die typerend zijn voor de mediterrane gebieden van het schiereiland, zullen ook in frequentie en intensiteit toenemen door de toegenomen verdamping van zeewater die leidt tot regenval en energiekere golven.
Zo concludeert hij dat de zee voor de Valenciaanse kust binnenkort meer dan 30 graden zal zijn en de meest westelijke wateren en in de buurt van de Straat van Gibraltar meer dan 20 graden aan land, waardoor het steeds kleiner wordende verschil tussen de temperaturen die thermometers buiten en binnen het water aangeven, kleiner wordt.
Bron: Agentschappen
