De vraag van bedrijven naar leningen en kredietlijnen daalde in het tweede kwartaal naar een nieuw laagterecord als gevolg van stijgende rentetarieven en afnemende investeringen. Dit blijkt uit de enquête van de Europese Centrale Bank (ECB) naar de kredietverlening door banken, die voor het derde kwartaal een verdere daling verwacht, zij het in mindere mate.
Tussen april en juni daalde de nettovraag naar leningen door bedrijven in de eurozone scherp, met -42% vergeleken met -38% in het voorgaande kwartaal, een historisch dieptepunt sinds het begin van de ECB-enquête in 2003. De waargenomen daling was zelfs “veel sterker dan banken in het voorgaande kwartaal hadden verwacht”, aldus het onderzoek van de centrale bank, waarvan de Raad van Bestuur aanstaande donderdag (27/07/2023) weer bijeenkomt om het monetaire beleid van de eurozone te bepalen, waarbij een renteverhoging met 25 basispunten vrijwel zeker is.
Volgens het onderzoek was de nettodaling in de vraag naar krediet bij kmo’s de sterkste sinds het begin van de historische reeks in 2003, terwijl de nettodaling in de vraag naar krediet bij grote bedrijven iets kleiner was dan tijdens de wereldwijde financiële crisis. De nettodaling in de vraag naar langlopende leningen was ook de sterkste in de geschiedenis van het onderzoek, terwijl de vraag naar kortlopende leningen in mindere mate afnam, maar nog steeds dicht bij het historische dieptepunt lag dat tijdens de wereldwijde financiële crisis werd opgetekend.
“Stijgende rentetarieven en afnemende investeringen in vaste activa bleven de belangrijkste drijvende krachten achter de nettodaling van de vraag naar krediet,” merkt de centrale bank op, eraan toevoegend dat andere factoren achter de inzakkende vraag een lagere financieringsbehoefte voor fusies en overnames waren, binnenlandse financiering mogelijk gemaakt door verbeterde bedrijfswinsten en, in mindere mate, de uitgifte van schuldpapier.
In ieder geval benadrukt de ECB dat, voor zowel het MKB als grote bedrijven, het algemene niveau van de rentetarieven en de lagere financieringsbehoeften van bedrijven voor vaste investeringen de belangrijkste oorzaken waren van de daling van de vraag naar krediet dit kwartaal.
Per land laat het onderzoek zien dat de daling van de vraag naar bedrijfsleningen in de vier grootste economieën van het eurogebied een aanzienlijk niveau heeft bereikt. In lijn met het eurogebied-aggregaat waren hogere rentetarieven en een lagere financieringsbehoefte voor vaste investeringen in alle vier de landen de belangrijkste drijvende krachten achter deze daling van de kredietvraag.
Daarnaast had ook de zwakkere fusie- en overnameactiviteit een aanzienlijk negatief effect op de kredietvraag in de vier grootste landen. Vooruitkijkend naar het derde kwartaal van het jaar verwachten de banken in de eurozone een verdere nettodaling van de vraag naar bedrijfsleningen, hoewel deze waarschijnlijk veel kleiner zal zijn dan in het tweede kwartaal.
De ECB wijst er echter op dat banken sinds eind 2022 de neiging hebben om “te positief” te zijn in hun verwachtingen voor de vraag naar leningen, wat suggereert dat de verwachtingen voor het derde kwartaal mogelijk ook te optimistisch zijn. In dit verband verwachten de banken dat de kredietvraag in het derde kwartaal langzamer zal dalen, zowel voor de korte als voor de lange termijn.
Bron: Agentschappen