De drie centrumrechtse partijen die extreemrechts leider Geert Wilders nodig heeft om een coalitieregering in Nederland te vormen, hebben afgesproken om eerst de belangrijkste obstakels die hen scheiden in kaart te brengen voordat ze concrete onderhandelingen aangaan.
De liberale VVD, de christendemocratische NSC, de boerenpartij BBB en de extreem-rechtse PVV gaan praten over de drie obstakels die hen scheiden. Dat blijkt uit de conclusies van sociaaldemocraat Ronald Plasterk, die de afgelopen twee weken verkennende gesprekken heeft gevoerd met deze fracties, zo vertelden ingewijden aan de publieke omroep NOS.
Plasterk, die de afgelopen twee weken heeft gefungeerd als “verkenner” voor een coalitieregering, heeft talloze één-op-één en één-op-twee gesprekken gevoerd met verschillende politieke leiders om hen dichter bij elkaar te brengen, gezien de scepsis van de liberalen en christendemocraten om een regering onder leiding van Wilders’ extreem-rechtse PVV te steunen.
In principe zal hij maandag een rapport met zijn conclusies aan de Tweede Kamer presenteren en volgens onderhandelingskringen zal Plasterk de vier fracties aanbevelen om over drie belangrijke punten aan de onderhandelingstafel te gaan praten. De eerste horde zijn de bezwaren van NSV-leider Pieter Omtzigt tegen bepaalde onderdelen van het verkiezingsprogramma van extreem-rechts die volgens hem in strijd zijn met de grondwet, de rechtsstaat en internationale verdragen, zoals Wilders’ voorstel om de Koran en islamitisch onderwijs te verbieden, of zijn wens om een referendum te houden over het vertrek van Nederland uit de Europese Unie (EU).
Vervolgens zal worden gesproken over de onderwerpen die de verschillende partijen belangrijk vinden voor de onderhandelingsagenda om een prioriteitenlijst op te stellen waarover zij het eens moeten worden en waarover zij zullen onderhandelen als deze basisfase van de dialoog is afgerond. Het gaat onder meer om kwesties als het gezondheidszorgsysteem, de pensioenen, de financiering van nieuwe sociale beleidsmaatregelen, de crisis met de boeren, maar ook de voortzetting van de militaire steun aan Oekraïne, die Wildes al jaren afwijst.
Het derde knelpunt is de vorm van mogelijke samenwerking tussen de vier partijen: Wordt het een traditionele coalitie waarin ze allemaal ministers leveren; komt er een groep die alleen parlementaire steun biedt maar niet actief is in het kabinet; of wordt er een andere combinatie voorgesteld waardoor Wilders als premier kan regeren.
Het idee is dat de partijen eerst deze drie hordes moeten nemen voordat ze daadwerkelijk over inhoudelijke kwesties kunnen onderhandelen. Plasterk denkt echter – volgens de NOS – dat er na aanvankelijke scepsis en weigering om zelfs maar met elkaar om de tafel te gaan zitten, bereidheid is onder de vier partijen om tot een gezamenlijke oplossing te komen.
Er is geen tijdslimiet gesteld aan de duur van de dialoog tussen de vier partijen, maar de verwachting is dat het weken of maanden zal duren voordat er meer onderling vertrouwen is om daadwerkelijk rond de tafel te gaan zitten en te onderhandelen over een substantieel en afdwingbaar regeerakkoord. Wilders’ PVV won 37 van de 150 zetels in de Tweede Kamer bij de verkiezingen van 22 november, waardoor het prioriteit heeft bij pogingen om een regering te vormen, hoewel het deze vier partijen nodig heeft om een grote parlementaire meerderheid en een significante aanwezigheid in de Eerste Kamer te krijgen.
Bron: Agentschappen
