De Spaanse commissie voor vluchtelingenhulp (CEAR) heeft twee migratieroutes geïdentificeerd die van Somalië naar de Balearen lopen. Een daarvan is nieuw en kan meer dan twee jaar duren.
Dit is een van de conclusies van het jaarverslag van de ngo, dat maandag werd gepresenteerd en in een van de hoofdstukken verwijst naar de migratiestromen die via zee de eilanden bereiken.
Hoewel de aankomst van migranten op de archipel de afgelopen jaren een aanzienlijke stijging heeft gekend, heeft de toename in 2024 geleid tot een “ongekende” situatie. Volgens gegevens van de UNHCR zijn in totaal 5.995 migranten aangekomen, wat neerkomt op een stijging van 300 % ten opzichte van 2023 en van 240 % ten opzichte van 2022. Hoewel alleenstaande mannen, met name van Algerijnse nationaliteit, nog steeds de grootste groep vormden, was er een toename van personen van andere Afrikaanse nationaliteiten, vrouwen en gezinnen.
Opvallend is ook het hoge aantal alleenstaande ouders en eenoudergezinnen. Wat de kinderen betreft die op de archipel aankwamen, registreerde het Rode Kruis in totaal 640, waarvan 484 aanvankelijk als onbegeleid werden geregistreerd.
Wat de aankomsten op de afzonderlijke eilanden betreft, registreerde het Rode Kruis 47 % daarvan op Mallorca – 18 % uit Mali, 9 % uit Somalië, 8 % uit Guinee Conakry en in mindere mate uit Gambia en Burkina Faso – en 53 % op Ibiza en Formentera – 85 % daarvan kwam uit Algerije en een kleiner percentage uit Sub-Sahara Afrika.
De boten waren voornamelijk pateras en motorboten met een capaciteit van 20 personen. De vertrekplaatsen waren voornamelijk de Algerijnse kusten van Dellys, Bumerdés en Tipasa, vanwaar de Balearen naar schatting in 14 uur kunnen worden bereikt.
CEAR meldt ook dat er snelboten zijn waargenomen die heen en weer varen – in de volksmond “taxi’s” genoemd – en die Ibiza en Formentera hebben bereikt en plaats bieden aan ongeveer 15 personen.
In haar rapport benadrukt de humanitaire organisatie dat er in het laatste kwartaal van 2024 een aanzienlijke toename was van het aantal aankomsten van mensen uit Somalië. Zij maakten 1 % uit van alle migranten die in de loop van het jaar de Spaanse zuidgrens passeerden, en de meesten van hen kwamen op de Balearen terecht.
Volgens het rapport waren veel van hen jongeren die, ondanks hun verklaring dat ze minderjarig waren, in opvangcentra op het vasteland werden ondergebracht alsof ze meerderjarig waren. Een deel van de mensen die uit het land in de Hoorn van Afrika zijn aangekomen, vooral vrouwen en minderjarigen, zijn opgevangen in de humanitaire opvangcentra van CEAR.
De ngo spreekt van de identificatie van twee migratieroutes tussen Somalië en de Balearen, waarvan één nieuw is en in totaal tot twee jaar reistijd in beslag kan nemen.
De eerste route loopt naar Ethiopië, vanwaar ze met een vlucht naar Benin worden gebracht, waar ze het risico lopen te worden gearresteerd en vervolgens te worden vrijgelaten door de mensensmokkelaars, die van deze omstandigheden profiteren om de migranten te chanteren en een hogere betaling te eisen voor de voortzetting van de reis.
Als ze een bedrag van doorgaans ongeveer 5.000 dollar niet betalen, kunnen ze de reis niet voortzetten, waarbij uitzonderingen worden gemaakt als ze zich ertoe verbinden om na aankomst in Algerije of Europa te betalen. Als ze hun reis kunnen voortzetten, doen ze dat meestal met bussen die via Nigeria of Niger rijden, en met valse papieren die hen door de mensensmokkelaars worden verstrekt.
De tweede route die volgens het rapport van CEAR is geïdentificeerd, wordt volledig met bussen afgelegd, is goedkoper dan de eerste – hij kost ongeveer 2.500 euro – en houdt een groot risico in voor de migranten. Vooral wanneer zij via Ethiopië en Soedan Libië bereiken, waar zij vaak door georganiseerde groepen worden opgepakt en gemarteld.
Volgens de migranten zelf zijn het meestal politie-invallen tegen dergelijke organisaties die hen in staat stellen te vluchten, vaak te voet naar Algerije. Als ze de kust van de Balearen bereiken en op het vasteland worden opgevangen, zijn ze meestal fysiek ernstig verzwakt, verkeren ze in een precaire gezondheidstoestand en vertellen ze levensverhalen die gendergerelateerd en seksueel geweld, genitale verminking van vrouwen, gedwongen huwelijken, zwangerschap, bedrog en in sommige gevallen mensenhandel omvatten.
CEAR analyseert in zijn rapport ook de humanitaire reactie van de Balearen op de migratiecrisis en constateert dat ondanks de “exponentiële toename” van het aantal aankomsten in de afgelopen twee jaar, het aantal opvangplaatsen niet is uitgebreid.
De hulp wordt nog steeds verleend door het Rode Kruis, zowel voor eerste medische hulp als voor huisvesting. Op Mallorca is bepaald dat voorrang wordt gegeven aan gezinnen die wachten op DNA-tests in de 44 faciliteiten van de ngo. De overige personen zijn afhankelijk van hoe snel ze naar het vasteland kunnen worden gebracht om de nodige zorg te krijgen.
Deze situatie “heeft enorme problemen veroorzaakt voor de humanitaire organisaties” op zowel de Balearen als het vasteland, en er waren gevallen waarin de nieuwkomers geen andere keuze hadden dan de nacht op straat door te brengen. Gezien deze situatie heeft CEAR
Bron: agentschappen
