Het Kremlin, dat met alle middelen probeert de internettoegang van de Russen te controleren, heeft een nieuwe berichtendienst (Max) gelanceerd, die al wordt vergeleken met het Chinese WeChat en een alternatief moet vormen voor WhatsApp, dat met sluiting wordt bedreigd.
De Russische president Vladimir Poetin gaf opdracht om tegen 1 september een nationale berichtenapp te ontwikkelen die verschillende diensten, waaronder die van de overheid, moet bundelen en zelfs als identiteitsbewijs moet kunnen dienen.
De keuze viel op het bedrijf VK (het Russische Facebook), waarvan de chat-app Max ondanks zijn beperkte extra diensten al kan worden gedownload via Google Play en deze functie moet gaan vervullen.
Deskundigen gaan ervan uit dat het Kremlin als doel heeft de communicatiekanalen van zijn burgers nog beter te controleren om de censuur aan te scherpen, nadat Poetin had opgeroepen om westerse technologiebedrijven “te wurgen”.
Het is niet het eerste technologische voorstel dat Rusland als alternatief voor westerse platforms in de vorm van inferieure kopieën presenteert, zoals in het geval van Rutube, dat een complete mislukking werd.
VK ontwikkelde al in 2017 een chatapp genaamd TamTam, die echter geen concurrentie kon bieden aan WhatsApp, dat volgens Mediascope bijna 100 miljoen gebruikers in het land heeft, of aan Telegram, dat meer dan 50 miljoen gebruikers heeft.
De Russische autoriteiten vergeleken Max met de Chinese app WeChat, een uniforme berichtendienst die volgens Amnesty International door de staat wordt gecontroleerd en bijdraagt aan de beperking van de vrijheid van meningsuiting in China.
Vorige maand hebben populaire Russische bloggers reclame gemaakt voor de app, die vanwege het geringe gebruik aanvankelijk alleen geprezen kon worden om zijn goede internetverbinding, terwijl onafhankelijke platforms hen ervan beschuldigden in het belang van het Kremlin te werken.
De chat heeft al meer dan een miljoen downloads op Google Play en ondanks de prille ontwikkelingsfase groeien de diensten snel door de gebruikersinterfaces van WhatsApp en Telegram te imiteren.
Sommige media meldden dat Max zelfs Telegram-kanalen had gekopieerd zonder toestemming van de auteurs.
De krant Kommersant meldde dat schoolchats uit maximaal zes regio’s vanaf 1 september naar Max zullen worden overgezet en dat de platforms Sferum en VK Messenger niet meer zullen worden gebruikt.
In dit verband bespreken de Russische autoriteiten momenteel een mogelijke blokkering van WhatsApp, dat eigendom is van het Amerikaanse bedrijf Meta, dat ook Facebook en Instagram bezit, die in Rusland zijn geblokkeerd wegens extremisme.
Onlangs verklaarde het Russische parlementslid Anton Gorelkin dat WhatsApp zich moet voorbereiden op een terugtrekking uit de Russische markt, omdat het “vrij waarschijnlijk” is dat het aan nieuwe beperkingen zal worden onderworpen.
De populaire Russische blogger Artemi Lebedev verklaarde op dezelfde dag dat de regering WhatsApp, dat door meer dan twee derde van de Russen wordt gebruikt, moet verbieden.
“Mijn persoonlijke mening is dat onze regering WhatsApp moet verbieden, omdat we het niet nodig hebben (…) en Max zal zijn plaats innemen”, zei hij in een van zijn video’s op sociale media, die meer dan een miljoen keer is bekeken.
Ook Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov zinspeelde op dit onderwerp en verklaarde dat de buitenlandse app zich aan de Russische wetgeving moet houden.
Meta is namelijk herhaaldelijk beboet omdat de databases van zijn Russische gebruikers niet op Russisch grondgebied zijn opgeslagen.
Volgens de meeste deskundigen zou de lokalisatie van de databases in Rusland de Russische autoriteiten toegang geven en daarmee de privacy van de gebruikers in gevaar brengen, gezien de toenemende repressie die sinds het begin van de oorlog in Oekraïne in 2022 drastisch is toegenomen.
Wat Telegram betreft, had Moskou tien jaar geleden al problemen met de oprichter Pavel Durov, die weliswaar de privacy van zijn klanten garandeert, maar de laatste tijd herhaaldelijk is beschuldigd van het doorgeven van informatie aan de Russische geheime diensten.
De afgelopen maanden heeft Moskou verschillende wetten aangenomen om de toegang van burgers tot bepaalde inhoud te beperken. Sinds 1 september leggen Russische autoriteiten burgers die op internet zoeken naar materiaal dat als extremistisch wordt beschouwd, boetes op van 35 tot 55 dollar. Dit kan variëren van websites van de oppositie tot LGTBI-inhoud.
“De willekeurige toepassing van de wet kan iedereen treffen, ook de parlementsleden zelf, hun vrouwen en kinderen”, waarschuwde de Russische censuur Ekaterina Mizulina, die aan het hoofd staat van de Liga voor een Veilig Internet, een instantie die verantwoordelijk is voor het toezicht op de informatiesfeer.
Sinds het begin van de oorlog zijn talrijke westerse diensten en platforms geblokkeerd, die alleen via virtuele privénetwerken (VPN) toegankelijk zijn.
Onlangs bracht het Kremlin de aanhoudende internetstoringen in het hele land, inclusief regio’s in het Verre Oosten zoals Primorje met de hoofdstad Vladivostok, die geen Oekraïense aanvallen heeft meegemaakt, in verband met Oekraïense drone-aanvallen.
“Alles wat te maken heeft met de veiligheid en bescherming van burgers is gerechtvaardigd en heeft prioriteit. De dreiging is reëel en duidelijk”, verklaarde Peskov.
Bron: agentschappen
