De “tractorstaking” van afgelopen dinsdag en de staking die de landbouwverenigingen gepland hebben voor 19 februari staan niet op zichzelf, maar houden verband met de gespannen situatie van de primaire sector op de Balearen, het vasteland van Spanje en Europa.
De toepassing van het nieuwe gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) en het Europese groene pact zijn slechts het topje van de ijsberg die deze protesten op het continent hebben veroorzaakt. Bovendien mogen we niet voorbijgaan aan de crisissituatie waarin een groot deel van de sector zich al jaren (zelfs decennia) bevindt, met aanzienlijke stijgingen van de productiekosten, lage marktprijzen en de “oneerlijke concurrentie” die wordt veroorzaakt door de introductie van landbouw- en voedingsproducten uit niet-EU-landen in Europa.
Daar komen nog de richtlijnen van de Europese Commissie bij, die de sector verplichten om een “groener” en meer digitaal transformatieproces te ondergaan, met deadlines die momenteel voor veel boeren en veehouders bijna onmogelijk te halen zijn.
Geconfronteerd met deze realiteit heeft de sector gezegd: genoeg is genoeg en heeft zijn tractoren op wegen en snelwegen gezet om Brussel tot verandering te dwingen.
Het is geen toeval dat de Europese verkiezingen in juni voor de deur staan, wat het voor de zittende staatshoofden en regeringsleiders gemakkelijker maakt om een stap te zetten om een primaire sector die door een groot deel van de samenleving wordt gesteund, gerust te stellen. De eerste reactie kwam dinsdag toen Ursula von der Leyen aankondigde dat de wet die het gebruik van pesticiden in heel Europa moest terugdringen, zou worden ingetrokken.
De boeren en veetelers van Mallorca zijn niet vreemd aan deze realiteit, want de PAC-subsidies zijn essentieel voor het overleven van de sector, vooral als ze gepaard gaan met de erkenning van de eilandregio, wat zal leiden tot een grotere economische bijdrage. Maar daarvoor moeten ze zich wel aan veel strengere richtlijnen houden. “Er kan geen groene landbouw zijn in de rode zone”, zei minister van Landbouw Joan Simonet bij haar aantreden. Een zin die deze week werd herhaald door de voorzitter van Asaja, Joan Company, toen hij zijn eisen herhaalde.
Het eerste protest op Mallorca kwam dinsdag als een verrassing. Een groep boeren uit de regio Raiguer riep maandagavond via Whatsapp op tot een tractorprotest. Ze beweerden dat ze de protesten van hun collega’s op het vasteland wilden steunen. Anderen geloven dat dit een “wake-up call” was voor de landbouworganisaties van het eiland om in beweging te komen en een plan met eisen te presenteren.
Dit kwam twee dagen later, toen Asaja, Unió de Pagesos, UPA en de agrovoedingscoöperaties een grote gezamenlijke traktorada aankondigden voor 19 februari. Ze stelden ook zes concrete eisen. Drie daarvan waren gericht aan de Europese Unie en de andere drie aan het regionale niveau.
De Europese en nationale eisen komen overeen met die van de rest van Spanje. Ze hebben kritiek op de buitensporige bureaucratisering en daarom vragen ze om een moratorium op de invoering van het digitale veldboek en elektronische facturering, zodat deze maar één keer per jaar hoeven te worden ingediend en niet elke maand, zoals nu het geval is.
De import van producten uit niet-EU-landen is een eis die veel steun heeft gekregen, omdat ze vragen dat Europa de import van voedsel uit derde landen reguleert en dezelfde normen eist die gelden voor Europese boeren en veehouders. Het heeft geen zin om pesticiden in Europa te verbieden omdat ze schadelijk zijn voor de gezondheid of het milieu en vervolgens producten te importeren waarvan niet bekend is dat ze pesticiden bevatten. De hoge kosten veroorzaakt door klimaatverandering en droogte vormen het derde punt van hun eisen.
De behoefte aan een flexibeler beheer en de promotie van lokale producten zijn twee van de belangrijkste eisen van de sector aan de regering van de Balearen. Een van deze eisen is van centraal belang: de handhaving van de wet op de voedselketen en lokale producten, die toeristische etablissementen verplicht om ten minste 3% lokale producten aan te bieden aan hun klanten. De laatste eis is misschien de meest ambitieuze, maar daarom niet minder belangrijk.
De effectieve erkenning van het insulaire karakter is cruciaal, ook al zal het niet eenvoudig zijn om voor de Balearen dezelfde status te bereiken als voor de Griekse eilanden.
Bron: Agentschap
