Februari is traditioneel de tijd om calçots te eten in de autonome regio Catalonië. Het is een gastronomisch ritueel waar de regio trots op is en dat elk jaar duizenden mensen uit heel Spanje en andere landen aantrekt. De stad Valls en de provincie Tarragona zijn vooral beroemd om hun calçotadas. Het calçot seizoen is hier op zondag 28 januari geopend.
Maar wat is een ‘calçot’? In principe is het een zachte en zoete ui die je kunt vergelijken met de lente-ui (cebolla) en die een beetje lijkt op een prei (puerro). Het witte gedeelte van de “calçot” is meestal ongeveer 25 cm lang en is rijk aan calorieën, koolhydraten, eiwitten, vezels, fosfor en vitamine B en C.
Het verhaal gaat dat de “calçots” zijn ontstaan in de stad Valls in de provincie Tarragona, waar de boer Xat de Benaiges deze specifieke ui aan het einde van de 19e eeuw voor het eerst teelde door hem te bedekken met aarde om een langer wit gedeelte van de ui geschikt te maken voor consumptie. Deze teeltmethode staat in het Catalaans bekend als “calçar”. Dezelfde boer verbrandde per ongeluk wat uien en at ze vervolgens op om te voorkomen dat hij de uien weggooide, waarna hij zich realiseerde dat de “calçots” erg lekker waren.
Hoewel januari en februari de traditionele maanden zijn om calçots te eten, worden ze tegenwoordig gegeten van november tot april.
De calçots worden in het vuur geroosterd tot ze verkoold zijn, dan in krantenpapier gewikkeld en gestoomd. De calçots worden dan gegeten (vaak gepresenteerd op een omgekeerde dakpan of iets dergelijks) door de verkoolde schil eraf te halen en het witte gedeelte in salvitxada of romesco saus te dopen. De groene uiteinden worden weggegooid.
Het eten zelf is een heel ritueel, want het gebeurt zonder bestek en een beetje zoals het eten van een haring door de ‘calçot’ met de lekkende saus met één hand in de lucht te houden en dan de kop er weer in te steken… zonder te morsen, wat onmogelijk lijkt. Daarom krijgen calçot-eters een slabbetje zodat hun kleren niet vies worden.
Calçots worden meestal geserveerd met rode wijn of mousserende cava. Nadat de calçots gekookt zijn, worden stukjes vlees en sneetjes brood geroosterd boven houtskool.
Bron: Agentschappen
