Het einde van de Duitse regeringscoalitie maakt de weg vrij voor vervroegde verkiezingen in Duitsland als de sociaaldemocratische regeringsleider Olaf Scholz de voor 15 januari geplande vertrouwensstemming niet afblaast zoals verwacht.
Dit zijn de belangrijkste punten van de gedetailleerde route naar vervroegde verkiezingen die zijn vastgelegd in de basiswet en die naar verwachting in het voorjaar zullen plaatsvinden als de datum voor de vertrouwensstemming niet wordt vervroegd, zoals de oppositie al heeft geëist.
In overeenstemming met artikel 68 van de basiswet zal de kanselier, zoals woensdag aangekondigd, op 15 januari een vertrouwensstemming in de Bondsdag uitschrijven, in de verwachting dat de Bondsdag hem dat vertrouwen niet zal geven en dat er vervroegde verkiezingen komen, waarvan de sociaaldemocraat Scholz hoopt dat ze een gunstige uitslag zullen hebben.
De bondskanselier kan dan een verzoek indienen bij bondspresident Frank-Walter Steinmeier om de Bondsdag te ontbinden, waarvoor hij maximaal 21 dagen de tijd heeft. Zodra het parlement is ontbonden, moeten er binnen 60 dagen nieuwe verkiezingen worden gehouden. In dit geval eind maart of begin april. Na de ontbinding van de Bondsdag blijven de bondskanselier en zijn ministers in functie.
De drie portefeuilles van de liberalen, die vacant zijn geworden door het aftreden van minister van Financiën Christian Lindner en het vertrek van minister van Justitie Marco Buschmann en minister van Onderwijs Bettina Stark-Watzinger, kunnen worden overgenomen door andere ministers, waarbij de kanselier verschillende opvolgers kan voordragen. De vierde portefeuille van de liberalen, Transport en Digitale Zaken, blijft in handen van Wissing op persoonlijk verzoek van Scholz, die zijn ontslag uit de partij heeft aangekondigd zodat zijn besluit geen last wordt.
Met de ontbinding van de Bondsdag en het uitschrijven van nieuwe verkiezingen zullen de politieke activiteiten echter tot stilstand komen omdat de partijen onmiddellijk zullen overschakelen op verkiezingscampagnes. Dit kan gevolgen hebben voor de federale begroting van 2025 als deze niet wordt goedgekeurd, wat zeer waarschijnlijk is. Het zogenaamde voorlopige begrotingsbeheer zou dan in werking treden en vanaf januari zouden alleen die uitgaven kunnen worden gedaan waarvoor een wettelijke verplichting bestaat.
In de geschiedenis van de Bondsrepubliek Duitsland hebben slechts vier kanseliers te maken gehad met een motie van vertrouwen, maar slechts twee van hen streefden naar een motie van vertrouwen, zoals voorzien in de basiswet met deze optie, terwijl drie anderen precies het tegenovergestelde streefden: geen meerderheid behalen. In 1982 onderwierp de sociaaldemocratische kanselier Helmut Schmidt zich aan een motie van vertrouwen om een coalitiecrisis te bezweren, maar hij verloor een motie van wantrouwen in hetzelfde jaar.
In 2001 gebruikte de sociaaldemocratische kanselier Gerhard Schröder de vertrouwensstemming om goedkeuring te krijgen voor de controversiële inzet van de Bundeswehr in Afghanistan. Drie keer was de vertrouwensstemming echter een manoeuvre om vervroegde verkiezingen mogelijk te maken: in 1972 onder de sociaaldemocratische kanselier Willi Brandt, in 1982 onder de conservatieve kanselier Helmut Kohl en in 2005 onder Schröder. De eerste twee slaagden erin hun coalities te consolideren, maar in het geval van Schröder verloor zijn partij de verkiezingen van de conservatieven, die met Angela Merkel de regering overnamen.
Bron: Agentschappen