Afgelopen november heeft paus Franciscus het ritueel voor pauselijke begrafenissen vereenvoudigd en onder andere de traditie van drie doodskisten, de katafalk, de pauselijke staf en de begroetingen die verder gaan dan die van een bisschop en paus afgeschaft.
Dit blijkt uit de tweede editie van de Ordo Exsequiarum Romani Pontificis, het liturgische boek dat de begrafenis van de paus regelt en is uitgegeven door het Bureau voor de Liturgische Vieringen van de Paus.
Franciscus, die het eerste exemplaar van het gedrukte volume op 4 november 2024 ontving, keurde de publicatie ervan goed op 29 april 2024. Zoals aartsbisschop Diego Ravelli, Meester van de Liturgische Vieringen van Pausen, afgelopen november aangaf, was een tweede editie nodig “omdat paus Franciscus had gevraagd om sommige riten te vereenvoudigen en aan te passen, zodat de viering van het exequium van de bisschop van Rome het geloof van de Kerk in de verrezen Christus beter uitdrukt”.
Het was Bergoglio’s wens dat de nieuwe rite “nog sterker zou benadrukken dat de begrafenis van de paus die van een herder en leerling van Christus is en niet die van een machtig man van deze wereld”.
Een van de belangrijkste vernieuwingen is de introductie van de noodzakelijke aanwijzingen voor een mogelijke begrafenis op een andere plaats dan de Vaticaanse basiliek, zoals Franciscus al aankondigde, die begraven wil worden in de basiliek van Santa Maria Maggiore in Rome.
De drie fasen die voorafgaan aan het begrafenisritueel blijven hetzelfde, dat wil zeggen de stappen die moeten worden genomen na het overlijden van een paus, hoewel de eerste fase specificeert dat de vaststelling van overlijden plaatsvindt in zijn privékapel in plaats van in de kamer waar hij stierf, en het lichaam onmiddellijk wordt geplaatst in de enige houten kist met een tinnen bekleding voordat het direct wordt overgebracht naar de basiliek.
In het verleden werd het lichaam van de paus overgebracht naar de kapel van het Apostolisch Paleis, omdat de paus daar woonde, maar Franciscus woont in de residentie van Casa Santa Marta, vandaar dat deze stap is weggelaten. Sommige passages van de zogenaamde tweede statie zijn ook verduidelijkt: Omdat het opleggen in de kist al heeft plaatsgevonden nadat de dood is bevestigd, wordt de kist op de vooravond van de uitvaartmis gesloten.
In de Vaticaanse Basiliek wordt het lichaam van de overleden paus direct in de open kist opgebaard ter verering door de gelovigen, maar niet op een katafalk – het frame bedekt met gewaden dat in de kerk wordt geplaatst voor plechtige begrafenissen – zoals voorheen het geval was, en de pauselijke staf wordt niet naast de kist geplaatst tijdens deze oplegging.
Ten slotte zal in de derde fase, die het overbrengen van de kist naar het graf en de begrafenis omvat, de traditie worden afgeschaft om pausen in drie kisten te begraven – een van cipressenhout, een tweede van lood en een derde van eikenhout.
Bovendien worden, naar het voorbeeld van de begrafenissen van bisschoppen tijdens religieuze ceremonies, eenvoudigere titels gebruikt, waarbij de benaming “Romeinse paus” wordt geschrapt. Hoewel de figuur van de kamerheer, die verschillende taken uitvoert tijdens de afwezigheid van de paus, zal worden gehandhaafd, heeft Franciscus de zogenaamde “Apostolische Kamer” afgeschaft, een college van geestelijken die de kardinaal-kamerheer bijstonden tijdens de vacature van de zetel.
Bron: Agentschappen
