De macro-economische prognoses van de Onafhankelijke Autoriteit voor Financiële Verantwoordelijkheid (AIReF) gaan uit van een daling van de schuldquote met 5,9 procentpunten van het bbp tegen 2040 voor de Balearen, in een ongewijzigd scenario.
Dit blijkt uit de nieuwe editie van het “Observatorio de Deuda” (Schuldenobservatorium), die donderdag (19 juni 2025) is gepubliceerd en waarin wordt aangegeven dat de economische groei de factor zal zijn die het meest zal bijdragen aan de verlaging van de ratio in de regio, ondersteund door de gunstige ontwikkeling van het primaire saldo, dat in 2040 de referentiewaarde van 13 % zal bereiken.
Onder dezelfde omstandigheden wordt voor de hele subsector een daling van 6,8 procentpunten voorspeld, waarbij de economische groei de grootste bijdrage levert aan de verlaging van de ratio.
Uitgaande van een begrotingsconsolidatie tijdens de PFEMP-aanpassingsperiode (2025-2028) zou een jaarlijkse aanpassing van 0,35 procentpunt van het bbp nodig zijn om de schuldquote aan het einde van de planningsperiode op het referentiecijfer te brengen. Dit zou een cumulatieve verbetering van het primaire saldo met 1,4 procentpunt van het bbp betekenen.
Een pessimistischer scenario voor de ontwikkeling van het primaire saldo – met een verslechtering met 0,5 procentpunt tot 2029 – zou daarentegen de afbouw van de schuldquote vertragen, waardoor de referentiewaarde van 13 % niet zou worden gehaald. Uitgaande van de vóór 2008 bereikte waarden (minder dan 6,7 %) is de schuldquote van de eilanden met meer dan 25 punten gestegen en bereikte in 2020 zijn hoogtepunt (34,2 %), wat samenviel met de heropleving van de pandemie. Sindsdien is de ratio met 15,5 procentpunten gedaald tot 18,7 % van het bbp eind 2024, wat lager is dan de waarden van meer dan 25 % die vóór de pandemie werden geregistreerd.
De Balearen liggen 5,7 procentpunten boven de wettelijke referentiewaarde van 13 %, waarbij 2008 het laatste jaar was waarin de autonome regio onder deze referentiewaarde lag. Het aandeel van de financiering van de Balearen via buitengewone mechanismen is sinds 2022 met meer dan 15 punten gestegen en bedraagt nu 69,2 % van hun totale schuld, een percentage dat hoger ligt dan dat van de autonome regio’s als geheel (62,8 %). De schuld van de Balearen aan de FFCCAA bedraagt 2,8 % van de totale schuld, een percentage dat iets hoger ligt dan het aandeel van hun schuld (2,5 %) in de totale schuld van de autonome gemeenschap.
Sinds maart 2023 handhaaft ratingbureau Standard & Poor’s de rating van de Balearen in de categorie “A-”, slechts één niveau onder de rating van de Spaanse regering (A).
In totaal verwacht de AIReF dat de overheidsschuld in 2029 zal dalen tot 99,1 % van het bbp, maar gaat zij in haar basisscenario uit van een ongunstige ontwikkeling op lange termijn tot 181 % in 2070. Zij analyseert de recente ontwikkeling van de staatsschuld, die in het eerste kwartaal van 2025 103,5 % van het bbp bedroeg. “Ondanks de daling en de verminderingen in de afgelopen jaren blijft Spanje een van de landen van de EMU met de hoogste schuldenlast”, waarschuwde de onafhankelijke instelling onder leiding van Cristina Herrero.
In haar Observatorio analyseert de AIReF de situatie op de financiële markten in de afgelopen maanden en maakt zij haar meest recente prognoses bekend, die vanwege de lagere economische groei een lichte daling van de schuldquote tot 101,6 % van het bbp in 2025 voorspellen. Op middellange termijn verwacht de AIReF een geleidelijke daling van de overheidsschuld tot 99,1 % van het bbp in 2029, wat neerkomt op een daling van 2,7 procentpunten ten opzichte van 2024. Zij wijst er echter op dat deze neerwaartse trend in de loop van het decennium tekenen van verzwakking vertoont. Het jaar 2030 zal zelfs een keerpunt in de ontwikkeling van de schuld markeren, met een terugkeer naar de opwaartse trend als gevolg van de vergrijzing.
Ondanks de geringere demografische druk zal de opwaartse trend tot 2050 aanhouden als gevolg van stijgende rente-uitgaven.
Op lange termijn voorspelt de AIReF in haar inertiescenario dan ook een ongunstige ontwikkeling van de ratio, die in 2070 181 % van het bbp zal bedragen. Net als in haar vorige verslag neemt de AIReF in haar observatorium een scenario op voor de naleving van de begrotingsregels van het nieuwe Europese governancekader, dat een gunstige ontwikkeling van de overheidsfinanciën op lange termijn laat zien. Volgens de prognoses van het financiële en structurele middellangetermijnplan (PFEMP) zouden het tekort en de schuld in 2041 met respectievelijk 1,2 en 25 procentpunten van het bbp dalen ten opzichte van 2024.
Rekening houdend met haar inertieprognoses schat de AIReF dat tussen 2025 en 2040 een aanpassing met 3,16 procentpunten van het bbp nodig zou zijn, gespreid over vier vierjarige financiële plannen, om een langdurige schuldvermindering te garanderen. Deze geleidelijke en degressieve aanpassing zou een verlaging van de schuldquote tot 62 % van het bbp in 2050 mogelijk maken.
De AIReF wijst erop dat de mogelijke toepassing van de nationale afwijkingsclausule weliswaar de stijging van de defensie-uitgaven zou opvangen zonder de naleving van het eerste begrotingsplan in gevaar te brengen, maar dat deze stijging een verslechtering van de toekomstige begrotingssituatie zou betekenen, aangezien zij zou leiden tot hogere tekorten en een hogere schuld. Om de langetermijndaling van de schuldquote te handhaven, zou naar schatting een extra begrotingsaanpassing van 0,13 procentpunt van het bbp per 0,5 procentpunt van het bbp aan defensie-uitgaven nodig zijn, die in de volgende begroting zou moeten worden doorgevoerd.
In dit verband heeft de onafhankelijke autoriteit erop gewezen dat het rendement op Spaanse schatkistcertificaten als gevolg van de renteverlagingen door de ECB met bijna de helft is gedaald, maar nog steeds aantrekkelijk is voor kleine beleggers. De vraag van particuliere beleggers blijft sterk, met herinvesteringen van bijna 90 % en een nog steeds hoog aandeel van de huishoudens in het totale volume van ongeveer 30 %. Bovendien heeft het ministerie van Financiën de kosten voor zijn nieuwe emissies in 2025 verder verlaagd. De gemiddelde kosten zijn gedaald tot 2,79 % en liggen daarmee 120 basispunten onder het hoogste niveau van 2023.
Bron: agentschappen
