Tussen de 30 en 50 procent van de mannen in de vruchtbare leeftijd heeft een slechte spermakwaliteit. In de afgelopen vijftig jaar is de kwaliteit van sperma zelfs achteruitgegaan, van een gemiddelde van 99 miljoen zaadcellen per milliliter naar 47 miljoen per milliliter. Er zijn verschillende milieu- en leefstijlfactoren voorgesteld om deze afname te verklaren.
Aangenomen wordt dat dit fenomeen het gevolg is van een combinatie van omgevingsfactoren (hormoonverstorende stoffen, pesticiden, straling) en leefstijlfactoren (voeding, alcohol, stress, roken). Stress, bepaalde medicijnen en sporten met een hoge intensiteit behoren ook tot de factoren waarvan bekend is dat ze de spermakwaliteit beïnvloeden. Maar hoe zit het met mobiele telefoons? Het is al jaren bekend dat de elektromagnetische straling van mobiele telefoons een risico vormt voor de spermakwaliteit.
De kwaliteit van sperma wordt bepaald door het evalueren van parameters zoals spermaconcentratie, totaal aantal zaadcellen, beweeglijkheid van het sperma en morfologie van het sperma. Volgens de waarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft een man waarschijnlijk meer dan een jaar nodig om een kind te verwekken als zijn spermaconcentratie lager is dan 15 miljoen per milliliter. Bovendien neemt de procentuele kans op zwangerschap af als de spermaconcentratie lager is dan 40 miljoen per milliliter.
Kan de mobiele telefoon de schuldige zijn? Een team van de Universiteit van Genève (UNIGE), in samenwerking met het Zwitserse Instituut voor Tropische en Volksgezondheid (Swiss TPH), heeft een groot cross-sectioneel onderzoek gepubliceerd over dit onderwerp, waarin wordt geconcludeerd dat veelvuldig gebruik van de mobiele telefoon in verband wordt gebracht met een lagere spermaconcentratie en een lager totaal aantal zaadcellen. De studie is gebaseerd op gegevens van 2.886 Zwitserse mannen in de leeftijd van 18 tot 22 jaar die tussen 2005 en 2018 werden gerekruteerd in zes militaire rekruteringscentra. De wetenschappers onderzochten de correlatie tussen de spermaparameters van deze mannen en hun mobiele telefoongebruik.
De gemiddelde spermaconcentratie was significant hoger in de groep mannen die hun telefoon niet meer dan één keer per week gebruikten (56,5 miljoen/ml) dan bij mannen die hun telefoon meer dan 20 keer per dag gebruikten (44,5 miljoen/ml). Dit verschil komt overeen met een afname van 21% van de spermaconcentratie bij frequente gebruikers (>20 keer/dag) vergeleken met onregelmatige gebruikers (<1 keer>).
“De mannen vulden een gedetailleerde vragenlijst in over hun leefgewoonten, hun algemene gezondheidstoestand en in het bijzonder de frequentie waarmee ze hun telefoon gebruikten en de plaats waar ze hem bewaarden als ze hem niet gebruikten,” legt Serge Nef uit, docent aan de afdeling Genetische Geneeskunde en Ontwikkeling van de Faculteit Geneeskunde van UNIGE en het SCAHT – Swiss Centre for Applied Human Toxicology, die mede de leiding had over het onderzoek.
De resultaten van de studie, gepubliceerd in het tijdschrift “Fertility and Sterility”, laten echter zien dat de onderzoekers geen verband vonden tussen het gebruik van mobiele telefoons en een lage beweeglijkheid en morfologie van sperma.
De onderzoekers ontdekten dat deze omgekeerde associatie het meest uitgesproken was in de eerste onderzoeksperiode (2005-2007) en geleidelijk afnam in de loop van de tijd (2008-2011 en 2012-2018). “Deze trend komt overeen met de overgang van 2G naar 3G en vervolgens van 3G naar 4G, wat leidde tot een vermindering van het zendvermogen van mobiele telefoons,” legt Martin RÖÖsli, universitair hoofddocent aan het Zwitserse TPH, uit.
De analyse van de gegevens lijkt ook aan te tonen dat de positie van de telefoon (bijvoorbeeld in de broekzak) niet geassocieerd was met lagere spermaparameters. “Het aantal personen in dit cohort dat aangaf de telefoon niet dicht bij het lichaam te dragen was echter te klein om een echt zinvolle conclusie te trekken op dit specifieke punt,” voegt Rita Rahban, onderzoeksleider en docent aan de afdeling Genetica en Ontwikkelingsgeneeskunde van de UNIGE School of Medicine en SCAHT, eerste auteur en co-auteur van het onderzoek, toe.
Zoals de meeste epidemiologische studies die de effecten van het gebruik van mobiele telefoons op de spermakwaliteit onderzoeken, baseerde deze studie zich op zelfrapportage, wat een beperking is. Er werd aangenomen dat de zelfgerapporteerde gebruiksfrequentie een nauwkeurige schatting was van de blootstelling aan elektromagnetische straling. Om deze beperking aan te pakken, is in 2023 een onderzoek gestart dat wordt gefinancierd door het Federaal Bureau voor het Milieu (FOEN) en dat naar verwachting meer betekenisvolle resultaten zal opleveren.
Het doel is ook om het werkingsmechanisme achter deze waarnemingen beter te beschrijven. “Hebben de microgolven die worden uitgezonden door mobiele telefoons een direct of indirect effect, veroorzaken ze een aanzienlijke temperatuurstijging in de testikels en beïnvloeden ze de hormonale regulering van de spermaproductie? Dit moet allemaal nog worden uitgezocht,” besluit Rita Rahban.
Bron: Agentschappen
